Kiedy stosujemy środki bezpieczeństwa finansowego?

4 MARCA 2023

Na mocy Ustawy AML, pewne podmioty muszą realizować wobec klientów czy partnerów biznesowych szczególne środki bezpieczeństwa finansowego. O takich podmiotach mówimy, że są to tzw. instytucje obowiązane. Z tekstu dowiesz się w jakich sytuacjach takie środki muszą zostać zastosowane.

Środki bezpieczeństwa finansowego - kluczowe pojęcia

Aby dobrze zrozumieć zagadnienia z artykułu, warto omówić kilka głównych pojęć. Być może już to wiesz z artykułu: Co to są środki bezpieczeństwa finansowego. Każda instytucja obowiązana podejmuje wobec swoich klientów pewne działania. Mają one na celu ocenę ryzyka transakcji lub stosunków gospodarczych. Ocena ta, odbywa się w kontekście prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.

Aby lepiej zrozumieć, kiedy dokładnie stosujemy środki bezpieczeństwa finansowego, należy wyjaśnić następujące pojęcia:

Stosunki gospodarcze. Są to stosunki instytucji obowiązanej z klientem. Związane są z trwałą działalnością zawodową instytucji obowiązanej. Może to być np. prowadzenie księgi rachunkowej klienta przez księgową. Może to być też działalność kantoru internetowego. Taki kantor ma stały stosunek gospodarczy z tym komu wymienia waluty.
Transakcja. Jest to czynność, na podstawie której dokonuje się przeniesienia własności lub posiadania wartości majątkowych. Może to być też czynność dokonywana w takim celu. Przykładem jest np. wymiana walut w kantorze, sprzedaż domu czy założenie spółki.
Transakcja okazjonalna. Jest to transakcja, która nie jest przeprowadzana w ramach stosunków gospodarczych. Będzie to zatem np. jednorazowa wymiana 10000 Euro w kantorze stacjonarnym. Innym przykładem będzie wpłata środków na rachunek powierniczy banku, nie będąc jego klientem.

Warto przeczytać: Kogo dotyczy ustawa AML, czyli co to jest instytucja obowiązana?

Kiedy zachodzi obowiązek zastosowania środków bezpieczeństwa finansowego?

Aby dowiedzieć się w jakich ściśle sytuacjach instytucja obowiązana musi podjąć środki bezpieczeństwa finansowego, należy sięgnąć do ustawy. Mowa oczywiście o ustawie o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Zgodnie z art. 35 dokumentu, środki bezpieczeństwa finansowego stosujemy, gdy :

Nawiązywany jest stosunek gospodarczy. Może to być np. podpisanie umowy o współpracy między firmą a doradcą podatkowym.
Przeprowadzana jest transakcja okazjonalna. Mowa o transakcji na min. 15 000 euro, na raz lub jako suma transakcji. Może to być też transakcja stanowiąca transfer środków na kwotę równą min. 1000 euro lub transakcja z użyciem waluty wirtualnej. Tego typu walutą jest np. Bitcoin oraz inne kryptowaluty czy tokeny. W tym przypadku również ważny jest limit 1000 euro.
Dochodzi do gotówkowej transakcji okazjonalnej o równowartości min. 10 000 euro. Może to być transakcja jednorazowa lub suma transakcji jeśli są to transakcje powiązane.
Obstawianie stawek oraz odbioru wygranych o równowartości min. 2000 euro. Dotyczy to np. zakładów bukmacherskich.
Jest podejrzenie, że może dochodzić do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.
Są wątpliwości co do zgodności lub kompletności danych identyfikacyjnych klienta. Mowa tu o danych, które były już wcześniej weryfikowane.

Kiedy jeszcze należy stosować środki bezpieczeństwa finansowego?

Ustawa o AML podaje jeszcze kilka przypadków, w których instytucje obowiązane stosują takie środki. Dotyczy to klientów, z którymi instytucja obowiązana utrzymuje stosunki gospodarcze. Jest to szczególnie ważne gdy zmieniły się charakter lub okoliczności tych stosunków. Może się bowiem zdarzyć, że dana firma "nagle" zmieniła główny profil działalności. Zmianie mogły ulec też dane klienta. Choć były one wcześniej sprawdzone, mogło np. dojść do zmian w strukturze spółki. Jest to również podstawa do wdrożenia środków bezpieczeństwa finansowego.

Instytucja obowiązana wdraża środki bezpieczeństwa finansowego również wobec klientów, którzy chcą mieć anonimową skrytkę sejfową. Jest to warunek, jaki musi zostać spełniony, zanim klient otrzyma zgodę na skorzystanie z takiej skrytki.

Warto dodać, że czasem występuje wyższe ryzyko prania pieniędzy, np. nietypowe okoliczności nawiązania stosunku gospodarczego. Stosowane są wtedy wzmożone środki bezpieczeństwa finansowego. Co ważne, czasami z takich czy innych względów, zastosowanie tych środków nie jest możliwe. Jeśli występuje jednak taka konieczność, to instytucja obowiązana nie może przeprowadzić z klientem transakcji. Nie może też nawiązywać lub kontynuować prowadzonych wcześniej stosunków gospodarczych.