Każda firma musi weryfikować kontrahentów na listach sankcyjnych
25 PAŹDZIERNIKA 2024
Polska Ustawa Sankcyjna dotyczy wszystkich podmiotów gospodarczych nie tylko podmiotów obowiązanych jak w przypadku Ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy. Przedsiębiorstwa działające w Polsce muszą być świadome i dostosować się do przepisów wynikających z nałożonych sankcji gospodarczy. Oto szczegółowy przegląd kluczowych aspektów regulacyjnych, które mogą znacząco wpłynąć na działalność operacyjną firm.
Obowiązki Przedsiębiorców w Kontekście Sankcji
Przedsiębiorstwa muszą przede wszystkim przestrzegać krajowych i europejskich przepisów dotyczących sankcji, które mają na celu przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Aby uniknąć sankcji, niezbędne są następujące działania:
- Weryfikacja Partnerów Biznesowych: Przed rozpoczęciem współpracy ważne jest, aby dokładnie zweryfikować tożsamość kontrahenta za pomocą dostępnych narzędzi, takich jak Biura Informacji Gospodarczej.
- Opracowanie Procedur: Wdrożenie wewnętrznych polityk i systemów, które pozwalają na śledzenie transakcji finansowych i rozpoznawanie potencjalnych zagrożeń. Firmy muszą być przygotowane na raportowanie wszelkich podejrzanych działań odpowiednim organom.
Jak Wykorzystać Listy Sankcyjne
Listy sankcyjne, takie jak te przygotowywane przez ONZ, UE i polskie władze, są kluczowe dla identyfikacji podmiotów, z którymi współpraca jest zakazana.
- Systemy Weryfikacji: Nowoczesne narzędzia, jak systemAML.pl, pozwalają na szybkie przeszukiwanie aktualnych list i pomagają w minimalizacji ryzyka współpracy z sankcjonowanymi podmiotami.
Regulacje Unijne i Ich Implementacja
Unia Europejska wprowadza nowe rozporządzenia, takie jak PE i Rady 2023/854, które wymagają od firm dopasowania swojej działalności do nowych standardów zgodności. Celem jest wzmocnienie ochrony systemu finansowego poprzez bardziej zaawansowane mechanizmy kontrolne i nadzorcze.
- Kluczowe Zmiany i Terminy: Przedsiębiorcy powinni być świadomi nadchodzących terminów wdrożenia, takich jak maj 2025 roku, i już teraz rozpocząć analizę, jakie zmiany muszą wprowadzić w swoich procedurach operacyjnych.
Sankcje Polskie: Zakazy i Kary
Polskie regulacje są ścisłe w zakresie przestrzegania sankcji i mogą obejmować:
- Kary Karne i Administracyjne: Niezastosowanie się do ustawy sankcyjnej może skutkować nie tylko karą finansową, ale również więzieniem do trzech lat. Dotyczy to działań umyślnych na szkodę interesu publicznego.
- Wykluczenie z Postępowań Publicznych: Ustawa z 11 września 2019 roku, wyklucza firmy naruszające przepisy z konkursów i przetargów publicznych, co stanowi znaczące ograniczenie dla każdego przedsiębiorstwa.
Rola Państw Trzecich Wysokiego Ryzyka
Państwa trzecie oceniane jako wysokiego ryzyka mające braki w regulacjach AML są kontrolowane przez Komisję Europejską, która regularnie aktualizuje listy takich państw, zmuszając firmy do zwłaszcza uważnej weryfikacji swoich zagranicznych partnerów.
- Podejście do "Czarnych" i "Szarych" List: Stworzenie efektywnych procedur monitorowania i zarządzania ryzykiem związanym ze współpracą z podmiotami z tych list jest niezbędne.
Zaktualizowany Katalog Podmiotów Obowiązanych
Najnowsze regulacje rozszerzają katalog podmiotów zobowiązanych ustawą AML o nowe sektory, takie jak:
- Kryptowaluty i Crowdfunding: Operatorzy w tych branżach muszą stosować zaawansowane mechanizmy weryfikacji i raportowania, aby spełniać wymogi AML.
- Podmioty zajmujące się handlem towarami o wysokiej wartości: Do tych operacji także trzeba wdrożyć dokładne procedury weryfikacji klienta oraz monitorowania przepływów pieniężnych.
- Niefinansowe Holdingi Mieszkaniowe: Firmy posługujące się aktywami w formie nieruchomości, które mogą być używane do prania pieniędzy, podlegają regulacjom AML.
- Agenci Piłkarscy i Zawodowe Kluby Sportowe: Szczególny nacisk kładzie się na śledzenie przepływów finansowych związanych z transferami piłkarzy oraz agentami sportowymi po to, by zidentified potential financial crimes.
Strategiczne Zarządzanie Ryzykiem Zgodności
Nieprzestrzeganie przepisów może prowadzić do nałożenia grzywien sięgających 10% całkowitego rocznego obrotu. Aby tego uniknąć:
- Edukacja i Szkolenia: Regularne szkolenia personelu w zakresie regulacji AML/CFT są kluczowe dla wyrobienia nawyków i zrozumienia zagrożeń związanych z niezgodnością z prawem.
- Systemy Monitorowania: Inwestycja w zaawansowane technologie do wykrywania i raportowania podejrzanych działań pozwala na prewencyjne zarządzanie ryzykiem.
Wpływ na wszystkie firmy w Polsce
Polska Ustawa Sankcyjna określa szereg obowiązków dla firm działających na terenie kraju, które muszą być przestrzegane w kontekście międzynarodowych sankcji. Zaniedbanie tych obowiązków może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi i finansowymi:
Kluczowe Obowiązki Firm
- Zamrożenie Aktywów: Przedsiębiorstwa są zobowiązane do zamrażania aktywów osób wymienionych na listach sankcyjnych oraz do odmowy dostępu do środków finansowych takim podmiotom.
- Świadczenie Usług: Firmy nie mogą świadczyć usług finansowych i innych zasobów, które mogą być wykorzystywane przez podmioty objęte sankcjami.
- Obowiązek Raportowania: W przypadku angażowania się w transakcje z podmiotami objętymi sankcjami, przedsiębiorstwa muszą zgłaszać takie działania odpowiednim organom, zapewniając pełną przejrzystość operacji.
- Udział w Udzielaniu Zamówień Publicznych: Na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 roku, podmioty, które naruszyły przepisy sankcyjne, mogą zostać wykluczone z udziału w postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych.
- Weryfikacja Transportu i Przemieszczania Towarów: Firmy muszą dokładnie dokumentować i raportować wszelkie przemieszczanie towarów do krajów objętych sankcjami. Należy upewnić się, że nie są one wykorzystywane w sposób sprzeczny z postanowieniami ustawy.
- Dokumentacja i Współpraca z Organami: Przedsiębiorstwa zobowiązane są do posiadania dokumentacji potwierdzającej pochodzenie i miejsce przeznaczenia towarów oraz współpracowania z organami kontrolnymi w przypadku inspekcji dotyczącej przestrzegania sankcji.
Konsekwencje braku zgodności
Niewywiązanie się z tych obowiązków może skutkować dotkliwymi karami finansowymi, które mogą sięgać milionów złotych. Dodatkowo, ryzykuje się utratę reputacji oraz możliwość wykluczenia z rynku zamówień publicznych, co może mieć negatywny wpływ na długoterminową stabilność i wzrost przedsiębiorstwa.
-
Kary Finansowe: Instytucje objęte regulacjami mogą zostać ukarane grzywną nieprzekraczającą dwukrotności korzyści uzyskanych z naruszenia przepisów lub do 1 miliona euro. Dla przedsiębiorstw z sektora finansowego, kara może wynieść do 10% całkowitego rocznego obrotu, co podkreśla wagę przestrzegania przepisów w tej branży.
-
Specyficzne Kary dla Osób Fizycznych: Osoby fizyczne zaangażowane w naruszenia mogą być ukarane maksymalnie do 10 milionów euro. Taki zapis wskazuje na osobistą odpowiedzialność za zgodność z przepisami.
-
Zalecenia i Ostrzeżenia: W zależności od stopnia i powtarzalności naruszeń, instytucje mogą być zobligowane do wprowadzania korekt w swoich procedurach w celu uszczelnienia systemu zarządzania ryzykiem.
-
Nakazy Usunięcia Nieprawidłowości: Mogą być wydawane polecenia bezpośrednio wpływające na działanie przedsiębiorstwa, takie jak restrukturyzacja procesów zgodności czy zwiększenie zasobów audytowych.
-
Odsunięcie Kadry Zarządzającej: W wyjątkowych sytuacjach może dojść do odsunięcia osób zarządzających, jeśli ich działania lub zaniechania miały kluczowe znaczenie dla naruszeń.
Podsumowanie
Świadomość i przestrzeganie obowiązujących przepisów sankcyjnych jest niezbędne dla każdej firmy działającej w Polsce i UE. Każda firma musi aktywnie wdrażać zasady zgodności i regularnie aktualizować swoje polityki, aby uniknąć konsekwencji prawnych oraz zapewnić sobie stabilność i wzrost w dynamicznie zmieniającym się środowisku prawnym.